insandaki canın, beden askerleriyle bağlantıları;
her bir insanın açıkladığımız sıfatlardan bir sıfatı mevcuttur. o sıfatlardan kimisi insanın saadetine ve kimisi şekavetine(asiliğine) sebeptir.
hepsi dört gruba ayrılır;
1- dört ayaklı, ehli hayvanların sıfatı, ahlakıdır.
2- yırtıcı, parçalayıcı hayvanların, canavarların sıfatıdır.
3- şeytanların ahlakıdır.
4- meleklerin ahlakı, huy ve tabiatidir.
hal böyle olunca, insanda şehvet mevcut olsa, dört ayaklıların, ehli hayvanların işlerini işler. yemek içmek, çiftleşmek, hırs gibi şeylerin müptelası olur.
eğer onda öfke varsa, canavarların parçalayıcı ve acı verici amellerinde bulunur. döver, söver, öldürür.
eğer insanda şeytan sıfatı belirirse, o kişide şehvet ve gazap sıfatı zafer bulur. (ekl: rock'n roll)
hile, düzenbazlık, delalet yoluna sapma ve fitne sıfatları kişiye nail olur.
***
madem ki iç dünyana bu dört kahraman suretin dört sıfatın hakim olduğunu öğrenmiş bulunuyorsun, şimdi kendi hal ve hareketlerine bak.
şehvet domuzuna uymuşsan, senden açığa çıkan hırstır, murdalıktır, düşmanına gelen belaya sevinmektir.
bu hali terbiye edersen, kanaat, namuskarlık, kimseye saldırıda bulunmama halleri başlar.
eğer öfke köpeğine baş eğmişsen, sen de görünen gazaptır, laf atmaktır, halkı incitmek, onları horlamaktır ve kendinde gururlanma, böbürlenme başlamasıdır.
eğer bu köpek nefsi güzellik ve edeple aklına itaatkar kılarsan, o sıfatlar değişir.
sende sabır, bağışlama, sükunet, alçak gönüllülük ve cömertlik doğmaya başlar.
eğer şeytanlık sıfatlarına baş eğmişsen sana hile, düzenbazlık, hıyanet ve sahtekarlık öğretilir.
fakat sen onu alt eder ve kahra uğratırsan, sende ilim, marifet, hüner, hikmet, güzel ahlak, saadet tohumu olan din reisliği, güzel ameller doğmaya başlar.
GAZALI
ÖLÜM VE ÖTESİ / KENDİNİ TANIMAK
1 yorum:
2 misin?
Yorum Gönder